Kuźnia „zielonego” aluminium przeprowadziła jubileuszowe wytopienie metalu

„Zielona” fabryka we wsi Tajeżnyj w rejonie boguczańskim w obwodzie krasnojarskim, produkująca aluminium o najniższym śladzie węglowym w branży, obchodziła 10-lecie. Produkty tego przedsiębiorstwa są aktywnie wykorzystywane w przemyśle motoryzacyjnym i zaawansowanych technologiach. Wielu Rosjan jeździ samochodami i odbiera telefony komórkowe, nawet nie wiedząc, że te cuda techniki zawierają glin boguczański.

Boguczański Zakład Aluminium (BoAZ) to pierwsza i jak dotąd jedyna huta aluminium zbudowana w połączeniu z elektrownią wodną (Boguczańska Elektrownia Wodna). To rozwiązanie inżynieryjne jest unikalne nie tylko w Rosji, ale i w światowym przemyśle aluminiowym, zapewniając obu przedsiębiorstwom synergię ekonomiczną i ekologiczną. 8 sierpnia 2015 roku BoAZ został oddany do użytku i otrzymał pierwszy metal.

Pomysł budowy kaskady elektrowni wodnych na rzece Angarze narodził się już w 1920 roku. W 1936 roku Państwowy Komitet Planowania ZSRR zatwierdził możliwość budowy kaskady Angary składającej się z sześciu elektrowni wodnych, z których dolnym stopniem miała być elektrownia wodna Boguczańska. Pierwsze trzy stopnie budowano przez dwadzieścia lat, od 1954 do 1974 roku. Potem jednak dwa z nich porzucono, a elektrownia wodna Boguczańska stała się niedokończonym, długoterminowym projektem radzieckim. W 1976 roku rozpoczęto budowę dróg i linii energetycznych do przyszłej stacji i miasta energetyków Kodińska, a w 1980 roku do samej elektrowni wodnej. Planowano uruchomienie obiektu w 1992 roku, ale do 1994 roku, kiedy budowa została ostatecznie wstrzymana, elektrownia wodna Boguczańska została ukończona jedynie w połowie.

Dziesięć lat później projekt dostał drugą szansę. Założyciel Rusalu, Oleg Deripaska, wpadł na pomysł połączenia ukończenia elektrowni wodnej Boguczańska z budową nowej huty aluminium. Elektrownia wodna zyskałaby w ten sposób głównego odbiorcę energii elektrycznej dla przemysłu, czyli źródło dochodu i zwrotu z inwestycji. Z kolei elektrownia zyskałaby niezawodne źródło „zielonej” energii. Dla wyjaśnienia: wytopienie tony aluminium, w zależności od wydajności technologii, wymaga 10–15 tys. kWh energii elektrycznej, co stanowi około 30% kosztów metalu skrzydlatego.

Ten elegancki pomysł inżynieryjny zyskał poparcie prezydenta Rosji Władimira Putina, a w 2005 roku głowa państwa wydała dekret przewidujący dokończenie budowy Boguczańskiej Elektrowni Wodnej. Rusal i państwowe przedsiębiorstwo HydroOGK (obecnie RusHydro) podpisały memorandum w sprawie wspólnej realizacji projektu Boguczańskiego Stowarzyszenia Energetyczno-Metalurgicznego (BEMO), który obejmuje dokończenie budowy i budowę odpowiednio elektrowni wodnej i elektrowni o tej samej nazwie.

Na termin realizacji projektu wpłynął globalny kryzys gospodarczy z 2008 r. oraz poważny kryzys w branży aluminiowej w 2012 r. W rezultacie, w 2012 r. oddano do użytku BoHPP, a w 2015 r. BoAZ. Spółce metalurgiczno-energetycznej udało się wypracować synergię finansową.

BoAZ produkuje 298 000 ton aluminium rocznie. Stała się drugą hutą aluminium w Rosji zbudowaną „od podstaw”. Zarówno lokalne władze, jak i kierownictwo zakładu były tak zadowolone z rezultatów, że zaplanowano już drugi etap, który podwoi wydajność powstającego systemu. Holding projektuje obecnie obiekty na potrzeby tej budowy. Sukces BEMO, w który wielu wątpiło na początku projektu, pokazał, że elektrownia wodna i elektrownia mogą z powodzeniem funkcjonować i rozwijać się tylko jako jeden kompleks.

8 sierpnia 2015 roku BoAZ wytopił swój pierwszy metal, co jest przełomowym wydarzeniem dla każdego przedsiębiorstwa metalurgicznego. W 2020 roku zakład wyprodukował milionową tonę aluminium, w 2024 roku osiągnął drugi milion, a rocznicowy wytop odbył się 8 sierpnia 2025 roku.

W ciągu ostatniej dekady wieś Tajeżny i rejon boguczański w Kraju Krasnojarskim stały się znaczącym punktem wzrostu gospodarczego na Syberii, co było możliwe dzięki połączeniu inicjatyw biznesowych i strategii rozwoju państwa. Inwestycje w infrastrukturę przekroczyły 8 miliardów rubli.

Autorski: